Thứ Hai, 17 tháng 9, 2007

Dư âm mùa hạ

Hạ dường như đã qua, thu dường như đã tới. Trời dường như xanh hơn. Đâu đây, đã thấy hoa cúc vàng, đã “thấy” mùi cốm thoảng thơm trong lá sen xanh. Nhưng có nhiều người yêu Hà Nội, vẫn sống với dư âm mùa hạ, qua một thức quả, cái tên cũng dân dã, bình dị: quả sấu. Vị chua dịu cùng mùi thơm thoảng của nó khi chín vàng, đã đi suốt chiều dài mùa hạ, và đi suốt chiều dài cuộc đời người Hà Nội.

Tương tư sấu gọi đêm hè

Những quả sấu xanh có thể được dầm chín mà chắc chỉ có các cô làm hàng sấu dầm mới có bí quyết. Và phải là người sành ăn lắm thì bạn mới có cơ hội được chén thỏa thuê từ những chậu sấu ngâm cao ngồn ngộn bắt mắt. Sấu cũng là một báu vật của các bà nội trợ tài ba.

Trưa hè oi bức, nóng nực, bữa cơm với đĩa rau muống luộc, đĩa đậu phụ rán vàng, chút nước mắm Phú Quốc màu nâu trong suốt điểm vài lát ớt, vài ba quả cà muối xổi, cộng thêm một bát nước rau luộc “đánh” với dăm ba quả sấu thì đúng là ăn tiệc cũng không bằng. Nước rau dầm sấu có vị khác hẳn khi dùng me hay chanh, bởi chỉ có sấu mới có cái vị chua dìu dịu, “đủ độ” lạ lùng ấy.

Và khi cái nóng mùa hè lên đến đỉnh điểm thì sấu lại đuợc chế biến thành thứ nước giải khát vô cùng thơm ngon và bổ dưỡng. Những quả sấu được ngâm vàng cho vào cốc, thêm chút nước đường ngâm sấu, một vài cục đá đập nhỏ, khuấy đều lên, nhấp từng ngụm nhỏ, rồi cắn một miếng sấu, bạn sẽ cảm nhận ngày hè không còn oi ả nữa mà chỉ thấy ngọt ngào, dịu dàng, và sảng khoái vô cùng.

Dù sấu dầm có ngọt ngào thế nào đi chăng nữa, thì món ô mai sấu vẫn không thể thiếu trong thực đơn các món sấu... Không khác mấy so với những loại ô mai, ô mai sấu khi làm phải chọn những quả sấu già hoặc sấu đã chín, mang phơi khô, ngâm với đường, với muối, ủ với gừng giã nhỏ trong một thời gian nhất định.

Nhưng vị ngon của ô mai sấu thế nào, lại tuỳ thuộc vào bí quyết của mỗi người làm hàng. Thế thôi, không cầu kì nhưng sao ô mai sấu đã khiến bao nữ sinh, thiếu nữ Hà Nội mê mẩn. Nó chẳng khác nào một người tình dịu dàng, êm ái, ngọt ngào mà ai đã lỡ yêu rồi thì khó lòng từ bỏ.

Tháng 8, “Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ” đã ùa về từ khi nào chẳng ai hay. Tiết trời Hà Nội sáng đầu thu trong lành, mát mẻ, bầu trời như cao hơn và xanh hơn. Một mình lang thang, tạm quên đi mọi âm thanh ồn ào của cuộc sống, vô tình bước chân đến con phố Phan Đình Phùng, hay Trần Phú, con phố của những hàng cây sấu già.

Đi bộ thật chậm, thật thư thái, hẳn bạn sẽ bị những hàng cây sấu thân sù sì mang sức sống bí ẩn của thời gian hút hồn ngay lập tức. Và cứ thế, bạn hãy lắng mình vào mùi hương của sấu chín.

Vì đã là đầu thu nên sấu rụng nhiều lắm, lượm một lúc thôi bạn có thể ẵm đầy sấu chín trong lòng bàn tay. Những quả sấu già với màu vàng nhạt, điểm chút rám trên da. Như người phụ nữ tuổi 30, những quả sấu chín không cầu kì, không điệu đà nhưng trông duyên dáng và quyến rũ lạ thường.

Sấu chín vẫn luôn luôn là thức quà khiến người ta không thể làm ngơ, nhất là với những thiếu nữ, thiếu phụ Hà thành. Tuổi thơ mỗi người trong chúng ta ai chẳng từng một lần thích thú, tìm kiếm mò mẫm trong đám sấu lăn lóc trên vỉa hè một quả sấu chín.

Sấu chín mà gọt vỏ rồi chấm với muối ớt thì tuyệt vời, không có gì bằng. Chút vị chua thanh thanh còn sót lại quyện cùng vị ngòn ngọt, nhẹ nhàng, thơm thoảng của quả sấu chín, cứ đọng lại ở mãi nơi đầu lưỡi. Rồi cả âm thanh rộp roạp giòn tan khi cắn một miếng sấu thì không thể lẫn đi đâu được. Đố ai có thể kiềm lòng mà không nhót một quả cho vào miệng nhai rau ráu.

Sấu chín Hà Nội dường như đã trở thành một người bạn, một kỷ niệm vương vấn không thể thiếu được với lứa tuổi học trò. Những cô cậu “nhất quỷ nhì ma” sau một mùa hè nghỉ ngơi đến mùa thu tựu trường, gặp lại nhau, không quên tâm sự, thầm thì kể cho nhau nghe biết bao chuyện nghịch ngợm thú vị, cùng dư âm ngọt ngào của sấu chín, dư âm mùa hạ.

Hà Nội với bóng Tháp Rùa, những cơn mưa đầu hạ, ngõ nhỏ phố nhỏ, mùi hoa sữa, chiều Hồ Tây, đêm trở gió,... nhiều thứ lắm để những ai đi xa Hà Nội tự hào và nhớ về. Nhưng một mùa hè ngập tràn sấu xanh, hoa sấu chua chua nhè nhẹ rụng trắng vỉa hè và những quả sấu vàng còn sót lại, vẫn làm bâng khuâng, xao xuyến những ai từng sống và trót yêu Hà Nội. Vẳng trong ký ức những ca từ nhung nhớ: “Rồi mùa thu qua mùa đông cũng đi qua. Để mặc cho cây lộc vừng đứng đó. Để góc phố ngạt ngào mùi hoa sữa. Đến cả hàng cây sấu cũng bơ vơ”.

Không có nhận xét nào: