"... Hà Nội mùa thu, cây cơm nguội vàng
Cây bàng lá đỏ, nằm kề bên nhau
Phố xưa nhà cổ, mái ngói thẫm nâu
Hà Nội mùa thu, mùa thu Hà Nội..."
Là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất về Hà Nội của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Nhớ mùa thu Hà Nội đem đến cho người nghe một cảm giác bâng khuâng, bồi hồi. Thu Hà Nội với những sắc màu vàng của cây cơm nguội, màu lá đỏ của cây bàng, màu nâu thẫm của những ngôi nhà cổ, màu xanh của cốm Vòng đã tạo nên một bức tranh thu tuyệt đẹp mà không nơi nào có được. Những hình ảnh đó giúp cho người nghe cảm nhận được một Hà Nội trong sắc thu thật dịu dàng và đầy quyến rũ. Mùa thu Hà Nội còn mang đến một nỗi nhớ da diết mà ngay cả tác giả cũng không thể gọi tên được. Quả thực cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã viết nên những giai điệu của Nhớ mùa thu Hà Nội bằng tất cả trái tim yêu thương và những rung động trước cảnh thiên nhiên đầy thơ mộng của mùa thu nơi đây. Nữ ca sĩ Hồng Nhung là người thể hiện thành công nhất ca khúc này.
2. "Có phải em là mùa thu Hà Nội" (nhạc sĩ Trần Quang Lộc, thơ Tô Như Châu)
"... Tháng Tám mùa thu, lá khởi vàng chưa nhi?
Từ độ người đi, thương nhớ âm thầm
Có phải em là mùa thu Hà Nội?
Tuổi phong sương, ta cũng gắng đi tìm
Có phải em, mùa thu xưa?..."
Những giai điệu ngọt ngào và lãng mạn của Có phải em là mùa thu Hà Nội đã làm đắm say biết bao thế hệ người yêu nhạc Việt Nam. Tuy không sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, nhưng với những tình cảm xuất phát từ tận đáy lòng mình dành cho mảnh đất này, nhạc sĩ Trần Quang Lộc đã tạo nên một tác phẩm bất hủ về mùa thu. Không rõ được tác giả sáng tác vào lúc nào, cũng không rõ từ bao giờ, nhạc phẩm Có phải em là mùa thu Hà Nội đã trở nên thân thuộc với người yêu nhạc Việt Nam và thường vang lên mỗi độ thu về.
Rất nhiều giọng ca nổi tiếng từng thể hiện ca khúc này, nhưng có lẽ để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong lòng khán giả là giọng hát đầy khỏe khoắn và truyền cảm của nữ ca sĩ Thu Phương. Trong những ngày thu dịu êm này, chắc chắn bất kỳ ai cũng sẽ cảm thấy rung động khi tình cờ gặp lại nỗi niềm trăn trở năm xưa của người nhạc sĩ và nhà thơ trong câu hát: "Tháng tám mùa thu, lá khởi vàng chưa nhỉ?".
3. "Hà Nội mùa lá bay" (nhạc sĩ Hữu Xuân)
"... Mùa thu, xanh một trời Hà Nội
Em nghe thu hát ngang lưng trời
Từng con đường năm xưa
Lối ta đi qua những ngày thơ ấu..."
Thu Hà Nội mang đến những cơn gió heo may nhẹ nhàng, những làn sương khói giăng trên mặt nước Hồ Tây, những con phố tràn ngập lá vàng rơi và đem theo cả những kỷ niệm thân thương của thời thơ ấu chợt hiện về. Đó cũng chính là nội dung trong ca khúc Hà Nội mùa lá bay của nhạc sĩ Hữu Xuân, được thể hiện qua tiếng hát ấm áp, mượt mà của cố nghệ sĩ Ngọc Tân. Hình ảnh chàng trai đi tìm lại những ký ức của năm tháng cũ giữa mùa thu đất Thăng Long là một hình ảnh thật giản dị nhưng lại vô cùng lãng mạn. Chàng trai ấy cứ mải miết trong cuộc hành trình tìm lại mùi hương cốm đầu mùa dịu ngọt, hương hoa sữa ngào ngạt và cả hình bóng của người thiếu nữ ngày xưa với tà áo trắng tung bay trong chiều thu. Để rồi sau đó, bất chợt anh ta nhận ra trong lòng mình đang mang một nỗi buồn man mác không thể gọi tên bởi lẽ, mùa thu cũng là mùa của những hoài niệm.
4. "Hà Nội mùa thu" (nhạc sĩ Vũ Thanh)
"... Em nghe chăng, trong lắng sâu nơi hồng trái tim mình
Hà Nội mùa thu, ôi xao xuyến trong lòng ta
Như bâng khuâng, nghe gió đưa
Vang vọng giữa Ba Đình..."
Hà Nội mùa thu là một trong những sáng tác nổi tiếng nhất của cố nhạc sĩ Vũ Thanh. Lời ca da diết mang nỗi nhớ khắc khoải về mùa thu "năm ấy" được thể hiện qua từng câu hát đi vào lòng người. Phần video của nhạc phẩm này ngày trước với hình ảnh nữ ca sĩ Thùy Dung duyên dáng bên cây đàn piano trong ngôi nhà cổ, được coi là một trong những hình ảnh đại diện của thiếu nữ Hà Nội lúc bấy giờ và đã trở nên khó phai trong tâm trí người hâm mộ. Hà Nội Mùa Thu còn mang ý nghĩa về sức sống mãnh liệt của thủ đô: từng phải trải qua biết bao cuộc kháng chiến trường kỳ với những khó khăn, gian khổ nhưng Hà Nội "vẫn ngát xanh, xanh mùa thu". Đây cũng là ca khúc gắn liền với tên tuổi của ca sĩ Thùy Dung.
5. "Nồng nàn Hà Nội" (nhạc sĩ Nguyễn Đức Cường)
"... Đưa em đi qua thăng trầm, bao tháng năm đã úa màu
Gọi tên từng phố cổ, chiều nhạt nhòa Hồ Gươm lung linh
Ngọt ngào hoa sữa thơm
Gọi mùa thu về thật lâu, để ta biết, nồng nàn..."
Mang phong cách rock unplugged pha lẫn R&B đầy lôi cuốn, Nồng nàn Hà Nội của nhạc sĩ trẻ Nguyễn Đức Cường đã chinh phục khán giả yêu nhạc ngay từ khi mới xuất hiện trong chương trình Bài hát Việt vào năm 2007. Một Hà Nội "dịu dàng và đậm chất thơ" đã được tác giả được thể hiện qua những hình ảnh như Hồ Gươm lung linh vào mỗi buổi chiều tà, các quán ăn ven đường tấp nập người qua lại, dòng người vội vã trên những con phố, hương hoa sữa thơm nồng nàn vào mỗi mùa thu... Đó là những dư vị rất riêng của Hà Nội khiến cho bất kỳ ai từng đặt chân tới nơi đây vào mùa thu đều cảm thấy xao xuyến trước một vẻ đẹp thật bình yên và nhẹ nhàng. Quả đúng như người ta thường nói, mùa thu là mùa đẹp nhất của Hà Nội và là mùa đã đem đến cho biết bao người nghệ sĩ sự thăng hoa của những cung bậc cảm xúc.
6. "Im lặng đêm Hà Nội" (nhạc sĩ Phú Quang, thơ Phạm Thị Ngọc Liên)
"... Chỉ còn mùi hoa sữa nồng nàn, trong căn phòng nhỏ
Đêm cuối thu, trăng lạnh mờ sương
Chỉ còn nỗi im lặng phố khuya
Không gian dạ hương sâu thẳm..."
Cũng là một sáng tác nổi tiếng về mùa thu Hà Nội nhưng Im lặng đêm Hà Nội của nhạc sĩ Phú Quang lại mang những giai điệu buồn da diết. Lời tâm sự buồn của cô gái trẻ về mối tình đầu tan vỡ được diễn ra trong một đêm thu Hà Nội với "hương hoa sữa nồng nàn trong căn phòng nhỏ", "trăng lạnh mờ sương", "không gian dạ hương sâu thẳm" và cả "tiếng chim đêm khắc khoải".
Đêm, là khoảng thời gian mà những trái tim cô đơn thường tìm đến những khoảng lặng trong tâm hồn mình, là lúc những ký ức ngày xa xưa chợt ùa về. Đêm cuối thu Hà Nội mang đến những cơn gió se lạnh, những hạt sương đêm ướt đẫm lại càng khiến cho nỗi cô đơn càng trở lên mênh mông, quạnh vắng hơn. Lúc này, người thiếu nữ ấy chỉ mong muốn tìm được một tâm hồn đồng điệu để xoa dịu đi sự trống trải, mà tại sao lại khó đến vậy? "Chỉ còn em, còn em im lặng đến tê người". Im lặng đêm Hà Nội đi sâu vào lòng người không phải bởi nó buồn mà trên hết, những giai điệu ấy có thể chạm tới sâu thẳm những cảm xúc lắng đọng trong mỗi chúng ta.
7. "Đoản khúc thu Hà Nội" (nhạc sĩ Trịnh Công Sơn)
"... Bởi vì mùa thu tôi ở lại
Hà Nội mùa thu, Hà Nội thu
Hà Nội mùa thu tràn nỗi nhớ
Không bởi vì em, hay vì em
Hà Nội mùa thu, Hà Nội gió..."
Là một trong hai sáng tác nổi tiếng viết về mùa thu Hà Nội của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Đoản khúc thu Hà Nội mang vẻ nhẹ nhàng, ấm áp cũng giống như nhịp sống lặng lẽ, âm thầm của Hà Nội. Nếu như ở nhạc phẩm Nhớ mùa thu Hà Nội, tác giả thể hiện những rung động trước cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp với những hình ảnh đầy màu sắc của mùa thu Hà thành, thì ở ca khúc này hình ảnh về thành phố nghìn năm lại là một "mùa thu tràn nỗi nhớ". Nhớ mùa thu Hà Nội và Đoản khúc thu Hà Nội ra đời vào hai thời điểm khác nhau với hai phong cách riêng biệt, nhưng đều được người nghe đón nhận và trở thành hai tác phẩm vô giá của Trịnh Công Sơn dành cho thủ đô thân thương. Một điều đặc biệt là người thể hiện thành công nhất cả 2 ca khúc này đều là ca sĩ Hồng Nhung. Mỗi khi giai điệu của Đoản khúc thu Hà Nội vang lên, giọng hát tràn đầy những xúc cảm mạnh mẽ của Hồng Nhung như khiến người nghe thêm yêu Hà Nội hơn.
8. "Chiều Hà Nội" (nhạc sĩ Vũ Quang Trung)
"... Hà Nội trong mắt ai, hay chiều buông góc phố em
Nghe tiếng chuông ban chiều gọi...
Hà Nội trong mắt em, hay mùa thu tiếng lá rơi
Và em đến với tôi một chiều, chiều Hà Nội..."
Bản tình ca nổi tiếng Chiều Hà Nội của nhạc sĩ Vũ Quang Trung đã đem đến cho người nghe những dư vị ngọt ngào của tình yêu với hình ảnh những chiếc lá vàng rơi đầy lãng mạn. Mùa thu đánh thức những khao khát yêu thương trong mỗi con người, khiến cho những trái tim đồng điệu hòa cùng nhịp đập. Không gì có thể diễn tả được vẻ đẹp của buổi chiều thu Hà Nội, khi những tia nắng dịu dàng của buổi cuối ngày chiếu rọi qua từng góc phố với tiếng chuông ban chiều ngân vang. Chiều Hà Nội ra đời vào năm 1993, khi ấy nhạc sĩ Vũ Quang Trung còn rất trẻ và anh đã gửi gắm vào trong từng câu hát cả tâm hồn lãng mạn của một chàng trai Hà thành. Những giai điệu tuyệt vời ấy đã, đang và sẽ vẫn tiếp tục đem đến sự đắm say cho mùa thu Hà Nội và cho cả những người đang yêu.
9. "Hoa sữa" (nhạc sĩ Hồng Đăng)
"... Kỷ niệm ngày xưa, vẫn còn đâu đó
Những bạn bè chung, những con đường nhỏ
Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm
Có lẽ nào, anh lại quên em, có lẽ nào..."
Xuất hiện lần đầu tiên trong bộ phim Hà Nội mùa chim làm tổ của nữ đạo diễn Đức Hoàn vào năm 1978, Hoa sữa đã nhanh chóng tìm được chỗ đứng riêng trong đời sống âm nhạc. Lời ca nói về sự chia ly của những đôi tình nhân, về nỗi mong mỏi người yêu của một người thiếu nữ, nhưng mỗi khi câu hát "hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm" vang lên, người nghe thường nghĩ ngay tới mùa thu Hà Nội bởi chỉ có thu Hà Nội mới có mùi hương hoa sữa nồng nàn - một nét đặc trưng mà không nơi nào có được. Chính vì vậy Hoa sữa của nhạc sĩ Hồng Đăng mãi sống trong tiềm thức của người yêu nhạc Việt Nam như là một trong những ca khúc hay nhất về mùa thu Hà Nội. NSND Lê Dung là người đầu tiên thể hiện ca khúc này nhưng đến những năm 90, Hoa sữa lại được khán giả biết đến nhiều hơn qua giọng ca của nữ ca sĩ Thanh Lam.
10. "Hà Nội Đêm Trở Gió" (nhạc: Trọng Đài / lời: Chu Lai - Trọng Đài)
"... Hà Nội ơi, nhớ về mùa thu tháng mười
Áo học trò xanh những hàng me
Hà Nội ơi, ta nhớ không quên
Hà Nội ơi, trong trái tim ta..."
Hà Nội đêm trở gió, với những giai điệu trữ tình thắm đượm tình cảm sâu sắc dành cho thủ đô đã trở thành một nhạc phẩm bất hủ của nền âm nhạc Việt Nam. Nhạc sĩ Trọng Đài đã sáng tác ca khúc này trong những năm tháng xa tạm quê hương để đi du học tại Nga. Hà Nội đêm trở gió là cuộc hành trình của tác giả tìm về những kỷ niệm đẹp đẽ từ thời ấu thơ thân thương với Hà Nội ngày trước.
Đó là một chiều mùa thu "gió dọc về trên phố phường, nắng vàng hồng tươi những nụ cười", đó là tiếng rao vang của những gánh hàng rong trên đường phố, đó là "áo học trò xanh những hàng me", và đặc biệt là "cô đơn sấu rụng ngoài ngõ vắng" - một hình ảnh nên thơ để lại ấn tượng đối với bất kỳ ai từng gắn bó với Hà Nội. Bài hát này còn là một mảnh ký ức không thể phai nhòa với những cô cậu học trò ngày trước bởi Hà Nội đêm trở gió qua giọng ca của ca sĩ Mỹ Linh, từng được coi là ca khúc được giới học sinh sinh viên yêu thích nhất vào những năm 1990.
